Ulga na złe długi to bardzo korzystne rozwiązanie dla tych przedsiębiorców, którzy nie otrzymali zapłaty od nierzetelnego kontrahenta. Pozwala odzyskać zapłacony uprzednio podatek VAT oraz podatek dochodowy z niezapłaconej faktury. Od października 2021 roku zmieniły się zasady rozliczania ulgi na złe długi w podatku VAT. Wierzyciel, który nie otrzymał zapłaty nie musi już badać sytuacji prawnej dłużnika (nie musi weryfikować czy dłużnik nie upadł, czy nie toczy się wobec niego postępowanie restrukturyzacyjne czy likwidacyjne). Wystarczy, aby wierzyciel był na dzień dokonania korekty czynnym podatnikiem VAT. Wprowadzono też możliwość zmniejszania VAT należnego od sprzedaży na rzecz konsumentów.
Zasady rozliczania podatku VAT w przypadku nieściągalnych wierzytelności zostały określone w art. 89a i art. 89b ustawy o VAT. Zgodnie z tymi przepisami wierzyciel, po spełnieniu określonych w przepisach warunków, ma prawo do skorygowania odliczonego VAT.
Podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona.
Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego na fakturze lub w umowie.
Warunki zastosowania ulgi
Wierzyciel może skorzystać z ulgi na złe długi jeżeli:
– na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji VAT, w której dokonuje się korekty, wierzyciel jest podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny,
– od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Sprzedaż na rzecz konsumentów
W przypadku dostawy towaru lub świadczenia usług dokonanych na rzecz podmiotu innego niż podatnik VAT czynny, korekta może być dokonana, jeżeli:
– wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub
– wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym, lub
– wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów.
Termin dokonania korekty przez wierzyciela
Wierzyciel ma prawo do dokonania korekty podstawy opodatkowania i podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub fakturze.
Korekty takiej może dokonać pod warunkiem, że do dnia złożenia przez niego deklaracji za ten okres rozliczeniowy należność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.
Korekta dokonywana jest w JPK_V7M/V7K (w części ewidencyjnej i deklaracyjnej) i polega na pomniejszaniu zarówno wartości netto, jak i podatku należnego od sprzedaży opodatkowanej daną stawką podatkową. Niezbędnym krokiem jest także poinformowanie naczelnika urzędu skarbowego o wykonanej korekcie poprzez wypełnienie załącznika VAT-ZD do składanego JPK_V7.
Obowiązek korekty VAT naliczonego przez dłużnika
W przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik ma obowiązek dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego wynikającego z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłyną 90. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Przepis ten nie ma zastosowania wówczas, gdy dłużnik ureguluje należności najpóźniej w ostatnim dniu okresy rozliczeniowego, w którym upłynął 90. dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności. Jeżeli należność zostanie uregulowana częściowo, korekta dotyczyć będzie podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności.
Uregulowanie należności po zastosowaniu ulgi
W przypadku gdy po zastosowaniu ulgi należność zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel ma obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. Jeżeli należność zostanie uregulowana częściowo, wówczas podstawa opodatkowania oraz kwota podatku należnego musi być zwiększona w odniesieniu do tej części.
Dłużnik w takim przypadku ma prawo do korekty (zwiększenia) kwoty podatku naliczonego podlegającego odliczeniu.
